Open post

Papież i ekonomista

Co łączy biskupa Rzymu i austriackiego ekonomistę agnostyka? Dążenie do rozkwitu człowieka poprzez poszanowanie godności działającej ludzkiej osoby. Dlaczego teolog miałby przeprowadzać teologiczną i moralną analizę ludzkiego działania w sposób opisany przez Ludwiga von Misesa, przedstawiciela austriackiej szkoły ekonomicznej? Co ekonomista i agnostyk może powiedzieć teologowi moraliście o człowieku? Kościół naucza, że ekonomia jest nauką o ludzkim działaniu i dlatego musi mieć odpowiednie podstawy antropologiczne i etyczne. Celem The Pope and the Economist jest pokazanie, że przedstawiony przez Misesa opis ludzkiego działania w sferze ekonomicznej odpowiada chrześcijańskiej koncepcji osoby, którą odnajdujemy we współczesnej katolickiej nauce społecznej. Taka analiza jest możliwa, […]

Czytaj więcejMore Tag
Open post

THE ECONOMY OF FRANCIS WITHOUT PRIVATE PROPERTY

This article discusses the centrality of private property and ownership for the functioning of sound economy. It draws heavily on liberal economic theories of the Austrian School of Economics and shows the coincidences with the Social Doctrine of the Church as well as with social encyclicals of the popes. Fratelli tutti seems to misjudge several of the elementary insights of liberal economics and to plead for a dangerous utopian layout of society, the author states. In his latest encyclical Fratelli tutti Pope Francis writes that “the right to private property can only be considered a secondary natural right, derived from […]

Czytaj więcejMore Tag
Open post

Wpływ życia duchowego na jakość pracy

Sługa Boży Stefan kard. Wyszyński zajmował się teologią pracy, ponieważ chciał lepiej pomagać ludziom. Jego refleksja teologiczna zrodziła się z potrzeb duszpasterskich. Książka Duch pracy ludzkiej. Myśli o wartości pracy[1] to jedyny zwarty tekst wydany po wojnie przez prymasa poza Zapiskami więziennymi. Rozważania Wyszyńskiego ukazały się drukiem u progu jego posługi biskupiej w 1946 r. jako odpowiedź na potrzeby ludzi w trudnych powojennych czasach. Był to owoc jego chrześcijańskich przemyśleń na temat pracy dla tych, którzy wracali do zniszczonych podczas wojny domów i pragnęli ich odbudowy. Książka ta stała się także duszpasterskim manifestem prymasa na okres socjalistycznego reżimu w powojennej […]

Czytaj więcejMore Tag
Open post

Ludwig von Mises’s Praxeology as the Foundation of Christian Economic Personalism

Abstract. What can an economist and agnostic tell a theologian about man? In contrast to mainstream economics, which today dominate all universities in the world, Ludwig von Mises (+1973) is interested in real man in action, not a fictitious homo oeconomicus. At one time Gregory M. A. Gronbacher (1998), an American philosopher, proposed a synthesis of Christian personalism  with the free market economy developed by the Austrian School of Economics. His idea prompted me to use Mises’s praxeology to understand and describe human action  in  the  socio-economic  sphere  from  the  perspective  of Catholic  Social Teaching. At that time I understood […]

Czytaj więcejMore Tag
Open post

Odwieczna pokusa trzeciej drogi

Jan Paweł II w encyklice Sollicitudo rei socialis  (Troska o sprawy społeczne) pisał, że celem katolickiej nauki społecznej nie jest wypracowanie jakiegoś optymalnego ustroju polityczno-gospodarczego. Nie jest nim „trzecia droga pomiędzy liberalnym kapitalizmem i marksistowskim kolektywizmem”. Pokusa zbudowania lepszego świata pojawia się jednak w każdym pokoleniu. Nie byli od niej wolni nawet Apostołowie, którzy pod Królestwem Bożym mieli na myśli to ziemskie. Pod koniec ubiegłego wieku politycy chcieli zbudować coś pośredniego między socjalizmem i kapitalizmem. Twierdzili, że nie ma systemu bez wad. Socjalizm ogranicza wolność gospodarczą i wprowadza monopol państwa, a kapitalizm jest przyczyną bezrobocia i dysproporcji dochodów. Pomysły wielu […]

Czytaj więcejMore Tag
Open post

Przeciwieństwem zysku jest strata

Obecny minister edukacji i nauki, Przemysław Czarnek, powiedział w wywiadzie dla Gościa Niedzielnego, że papieskie encykliki społeczne Jana Pawła II mogłyby się stać elementami szkolnych podręczników. Minister ma między innymi na myśli etyczny wymiar wolnego rynku, o którym papież pisze w encyklice Centesimus annus, najbardziej prorynkowym dokumencie Kościoła. Pomysł jest dobry. Pomógłby walczyć z niektórymi stereotypami w dziedzinie ekonomii. „Gdy przedsiębiorstwo wytwarza zysk, oznacza to, że czynniki produkcyjne zostały właściwie zastosowane” (CA 35) czytamy w papieskiej encyklice. Papież ma rację. Przedsiębiorcy kierują się zyskiem i trudno wyobrazić sobie sytuację, w której mogliby funkcjonować na innych zasadach. Każdy człowiek myśli w […]

Czytaj więcejMore Tag
Open post

Ekonomia Franciszka bez własności prywatnej

W najnowszej encyklice Fratelli tutti papież Franciszek pisze, że “prawo do własności prywatnej może być uznane jedynie za wtórne prawo naturalne i wywodzi się z zasady powszechnego przeznaczenia dóbr stworzonych”. Papież ostrzega nas, że “prawa wtórne stawiane są ponad prawa priorytetowe i pierwotne”. Patrząc na najnowszy film Światowego Forum Ekonomicznego, widzę inne zagrożenie. Fundacja, która organizuje coroczne spotkanie dla liderów światowego biznesu i polityki w Davos, wypuściła w tym roku film, który zawiera osiem prognoz na najbliższą przyszłość. Pierwsza z nich brzmi: “Nie będziesz posiadał niczego i będziesz szczęśliwy”. Co brzmi dziwnie zgodnie z określeniem najważniejszego celu komunizmu, którym jest […]

Czytaj więcejMore Tag
Open post

Standard złota z perspektywy społecznej nauki Kościoła

Monopol państwa w sferze produkcji pieniądza traktuje się dzisiaj niemal jako dogmat. Kościół nie ma tu wiele do powiedzenia, aby to zmienić. Katolicka nauka społeczna (KNS) uznaje autonomię ekonomii, podobnie jak inne nauki (por. KDK 59). Nie zauważyła jednak, że stała się ona ekonomią polityczną na usługach wielkich tego świata. Trudno odwoływać się do ekonomii jako nauki w celu pogłębienia natury pieniądza, gdzie akademicki kurs makroekonomii zawiera jedynie omówienie systemu pieniężnego opartego na państwowej produkcji pieniądza. Wykładowcom KNS-u brakuje alternatywnej wiedzy ekonomicznej, co utrudnia im przeprowadzenie pogłębionej analizy ludzkiego zachowania w sferze społecznej oraz właściwej oceny moralnej współczesnej bankowości. Dzisiaj […]

Czytaj więcejMore Tag
Open post

Moralna moc nadziei chrześcijańskiej a wolność. Społeczny wymiar Encykliki Benedykta XVI Spe Salvi

Nadzieja chrześcijańska jest cnotą wlaną, udzieloną przez Boga. Jej funkcja polega na podtrzymywaniu wysiłku i napięcia woli w celu osiągnięcia najwyższego dobra, do jakiego człowiek został przeznaczony – zbawienia, które polega na osiągnięciu szczęścia z poznawania i miłowania Boga w wieczności. Ostateczne spełnienie człowieka nie dokonuje się natychmiast, ale jest procesem, który na ziemi trwa w czasie i przestrzeni. Rozum i wola Człowiek jest bytem przygodnym i potencjalnym. Z tego powodu musi nieustannie poszukiwać takich dóbr, które będą chronić jego istnienie i umożliwią mu właściwe działanie, przez aktualizację jego różnych władz, a przede wszystkim intelektu i woli. Benedykt XVI w […]

Czytaj więcejMore Tag

Posts navigation

1 2
Scroll to top